نرخ سود بانکی افزایش نمییابد؛کمای موقت جابجایی رانتی
نبض بانک،علی پیرولی: افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی، مسئله این است؟! شاید این جمله فلسفی تعجب برای یک موضوع اقتصادی عجیب باشد، اما سالهاست که هراز گاهی متولیان نظام بانکی کشور برای کنترل نقدینگی و صد البته نرخ تورم دست به بازی الاکلنگی با نرخ سود بانکی کرده و فتیله آن را یا پایین میکشند، یا بالا میبرند؛ آن هم با اعلام حمایت از منافع مردم! به همین دلیل است که جمله فلسفی شکسپیر درنمایشنامه نمایشنامه هملت شاید بیارتباط با این موضوع نباشد.
درحالیکه اخباری مبنی برافزایش نرخ سود بانکی در رسانهها دراین چند روز اخیر منتشر شده بود، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی کشور درصفحه اختصاصی خود در اینستاگرام از تکذیب این مسئله خبر داده است.
این مقام ارشد بانک مرکزی، دراینباره گفته: “با توجه به وجود شوک منفی عرضه، ناترازی بانکها و نیازمالی دولت؛ امروز افزایش نرخ سود بانکی سیاستی نیست که توفیق قطعی داشته باشد و برهمین اساس بدنبال روشهای دیگری برای کاهش فشار تورمی در بازارها هستیم.”
اقتصاد ایران و به خصوص نظام بانکی کشور درسی سال اخیر اسیر بیتدبیری، برخوردهای جزیرهای و از همه مهمتر از حضور گروههای انحصارگرا به نفع حاکمیت سرمایهداری تجاری بوده است؛ حالا اظهارات عالیترین مقام نهاد پولی کشور میتواند نویدبخش باشد اگر مقاومت او در برابر همان صاحبان سرمایههای تجاری شکسته نشود.
بدون تردید، بازی پانزی یا بهعبارتی سیاستگذاری بدون استراتژی مدون رو به شکست بوده و باید دراین مسیر بانک مرکزی سیاست مستقلی را در پیش بگیرد.
به قول فرشاد مومنی، کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، نباید اقتصاد را محض دید. اقتصاد با سیاست، فرهنگ و اجتماع گره خورده است.
به همین دلیل است که اگر بدون ملاحظات بر یکی از مولفههای اثرگذار نظام بانکی تاثیر منفی گذاشته شود، دیگری دچار زبان خواهد شد.
به عبارتی هیچ تضمینی وجود ندارد که افزایش نرخ سود بانکی باعث جمعآوری نقدینگی شود؛ همانطور که کاهش آن نیز نمیتواند تضامین لازم را برای عرضه تسهیلات ارائه کند.
بنابراین مادامی که بانک مرکزی به طور مستقل، درباره نرخ بازار بین بانکی، ذخیره قانونی، نرخ حاشیه سود بانکی و … نمیتوان با ابزارهایی مثل کاهش یا افزایش نرخ سود بانکی معضل تورم را برطرف کرد.
فرشادمومنی در یکی از سخنرانیهای خود که در موسه دین و اقتصاد درباره کاهش نرخ سود بانکی برگزار شده بود، این موضوع را تنها جابجایی رانت توصیف کرده بود.
اظهارات رئیس بانک مرکزی آب پاکی روی دست رانتجویان و سرمایهداران تجاری ریخت اگر برگفتههایش ایستادگی کند.