پول یا ارز فیات Fiat چیست ؟ پول فیات به واحد پولی گفته میشود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند اما پشتوانهٔ فیزیکی (مانند طلا ، نقره) ندارد . ارزش این نوع پول به‌جای آنکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی‌هایی دیگر به‌عنوان پشتوانه باشد، ناشی از ارتباط بین میزان عرضه و تقاضا است.

به گزارش «نبض‌بانک»؛

ازنظر تاریخی، اکثر واحدهای پولی از پشتوانه‌های کالایی مثل طلا و نقره بهره برده‌اند درحالی‌که پول فیات صرفاً بر باور عمومی نسبت به وضعیت اقتصادی استوار است.

از آنجا که این نوع واحد پولی بر پشتوانه‌ای استوار نیست، می‌تواند به دلیل ریسک سقوط ارزش ناشی از تورم‌های شدید تحت تأثیر قرار گیرد. درواقع اگر جامعه اعتماد خودش را نسبت به یک پول کاغذی مثل دلار آمریکا از دست دهد آن واحد پولی دیگر ارزشی نخواهد داشت.

این شرایط با وضعیت طلا متفاوت است زیرا طلا به‌صورت تاریخی به‌عنوان جواهر و زیورآلات استفاده می‌شده و امروزه کاربردهای وسیعی در صنایع الکترونیک، کامپیوتر و هوافضا دارد.

امروزه اکثر واحدهای پولی، پول فیات هستند و فاقد هرگونه ارزش ذاتی می‌باشند و صرفاً به‌عنوان وسیلهٔ پرداخت از آن‌ها استفاده می‌شود. پول فیات در طول قرن بیستم به‌خصوص پس از فروریزی سیستم برتون وودز، زمانی که ایالات‌متحده توقف برابری دلار و نرخ طلا را اعلام کرد، رشد چشمگیری نمود.

پول فیات به‌عنوان یک نوع پول، خدمات قابل‌توجهی را در جهت رشد اقتصادی در چهارچوب نقش‌های یک واحد پولی متعارف ایفا نموده است، کارکردهایی ازجمله ذخیره کردن ارزش، فراهم کردن یک واحد شمارش و ابزار مبادله.

پول فیات تسلط عمدهٔ خود را در قرن بیستم کسب کرد، زمانی که دولت‌ها و بانک‌های مرکزی اقتصاد خود را به کمک واحدهای پولی بدون پشتوانه که دارای محدودیت و کمیابی نبودند، در برابر آسیب‌هایی مثل کاهش تقاضای ناشی از چرخه‌های تجاری مصون ساختند و مواردی مثل عرضهٔ اعتباری، نقدینگی، نرخ‌های بهره و ثبات پولی را هدایت کردند. برای مثال بانک مرکزی ایالات‌متحده یک اختیار دوگانه در خصوص پایین نگه‌داشتن بیکاری و تورم دارد.

درهرصورت واحدهای پولی با پشتوانهٔ طلا به‌مراتب باثبات‌تر از پول فیات هستند زیرا عرضهٔ طلا به‌شدت محدود است. درواقع چالش‌های زیادی در خصوص شکل‌گیری حباب ناشی از پول فیات وجود دارد که این امر از عدم وجود محدودیت در عرضهٔ این نوع واحد پولی ناشی می‌شود./دکتر مهدی صادقی سردبیر نبض بانک